Help! mijn hoofd gaat er vandoor met mijn hart!

Ken je het gevoel dat je niet zo goed weet of je je hart of je hoofd moet volgen? Het kan heel wat zorgen en twijfels oproepen, wanneer hart en hoofd ieder een ander advies geven. Wat moet je dan doen?

In dit stuk ga ik je niet vertellen wat je zou moeten kiezen. Wel wil ik inzicht geven in wat er dan eigenlijk in je lichaam gebeurd. Dr. David Servan-Schreiber heeft me in zijn boek "Uw brein als medicijn" daar over verteld en dit zou echt common knowledge moeten worden, als het aan mij ligt.

Met zijn ervaring als arts, neuroloog en psychiater heeft David op verbijsterende heldere manier de belangen en werking van de hersenen en zenuwstelsel uitgelegd. Ik doe hier mijn poging a.h.v. deze kennis.

Oud en nieuw brein
Je kunt het zo zien. Het limbisch systeem zit als een erwt in het midden van je hersenen en is de plek die als eerste contact maakt met de zenuwen die via je nek je hersenen bereiken. Dit oude (reptielen)brein creert allerlei emotionele reacties op wat op ons af komt.
Daarover heen is de neocortex gegroeid. Het nieuwere brein dat is aangepast om allerlei informatie te verwerken. Van taal tot wiskunde. Van moraal tot lange termijn denken.

Als een van beiden niet goed functioneert dan krijg je problemen. Of je reageert ad hoc emotioneel, wat op lange termijn niet zulke stabiele relaties op levert. Of je bent zo berekenent dat je gewoonweg niet verliefd kunt worden.

Ik krijg er de zenuwen van...
In deze tijd word de neocortex overgewaardeerd. Vandaar dat ik inzoom op het limbisch systeem. Dit systeem word heel snel geprikkeld door het (autonoom) zenuwstelsel. Wat word gevoeld in het lichaam geeft direct een emotie en andersom geven emoties lichamelijke kenmerken. De bekendste gebieden waar men emoties voelt zijn de borst en de buik.  In onze borst zit ons hart. Het hart heeft een hartritme dat onrustig kan zijn als een berglandschap of rustig als kabbelende golven.

Het hartritme laat de manier zien van hoe het sympathisch zenuwstelsel en het para-sympatische zenuwstelsel elkaar aflossen. Dit kan dus grillig zijn met pieken en dalen of vloeiend. Het symphatisch zenuwstelsel is als een gaspedaal. Het word geactiveerd door actie, allertheid, beweging en geeft een grillig hartritme. Het para-sympatisch zenuwstelsel is het rempedaal en word geactiveerd bij ontspanning, comfort, fijne herinneringen. Hier word een golvend hartritme waargenomen.

Deze twee onderdelen van het (autonome)zenuwstelsel zijn als yin en yang. Je kunt ze het beste in evenvele mate gebruiken. Is dit wat we doen? Kijk maar om je heen. Hoeveel mensen ken je met burn-outs? Hoeveel oververmoeidheid zie je om je heen? Zelfs gepensioneerden schijnen het in deze tijd te druk te hebben. Druk,druk,druk is niet eens meer een populair begrip, het is een standaard geworden. Binnen bedrijven, binnen veel gezinnen, binnenin onszelf. Dit is het sympathisch zenuwstelsel dat overwerkt. Het parasympatisch word als een niet gebruikte spier slapper en slapper. Bij meerdere oude mensen blijkt dat dat parasympatisch zover is weggevaagd dat de flexibiliteit en veerkracht verdwijnt en het lichaam zich niet goed kan herstellen.

De relaxstand voor je hart
We hebben het evenwicht tussen allertheid en ontspanning nodig. Het limbisch systeem reageert op ons hartritme. Continu op een grillig sympatisch hartritme leven geeft een emotioneel landschap van opwinding en angst. Merk je dat je werk, je omgeving je sympatisch zenuwstesel teveel overprikkelt dan is dit een simpele oefening om zo vaak mogelijk te doen:

Breng je aandacht bij je hart. Bijvoorbeeld door je handen erop te leggen of door de adem daar doorheen te voelen gaan. Denk dan aan een mooie, relaxte herinnering waar je je fijn bij voelde.

Dat is het. Je hart voelt zich gekend, kan warmer voelen en het belangrijkste; je hartritme gaat golven.
Je activeert je parasympatisch zenuwstelsel. En nee, dat is voor velen geen overbodige luxe, maar een noodzakelijk tegenwicht.
(Ben je te relaxed van jezelf, dan kun je je sympatisch zenuwstelsel activeren door te gaan bewegen.)
Wie weet, terwijl je je limbisch systeem emotioneel evenwichtiger maakt, zou je ook wel eens kunnen werken aan een betere samenwerking tussen je neocortex en je limbisch systeem.